GATT

Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması. İkinci Dünya Savaşı sonrasında uluslararası ticaretin önündeki engelleri ortadan kaldırmak, tercihli ticaret anlaşmalarını önlemek ve devletlerarası ticareti liberalize etmek amacıyla 1947 yılında yapılan uluslararası ticaret anlaşması. Özünde bir anlaşma olan GATT, sayılan amaçların gerçekleştirilmesine yönelik faaliyetlerde bulunmak ve yükümlülüklere uyulup uyulmadığını denetleme zorunluluğu nedeniyle pratikte bir kuruluş kimliği kazanmıştır. 1960’lı yıllarda oldukça etkin bir işlev gören kuruluş, 1970’li yıllarda yeni korumacı eğilimlerin güçlenmesi ve kotalar, çifte vergilendirme, tercihli ticaret anlaşmaları gibi yeni ticari engellerin ihdas edilmesiyle etkinliğini bir ölçüde yitirmiş; ancak 1990’lı yıllarda yeniden etkinlik kazanmıştır. GATT şemsiyesi altında yürütülen ve Uruguay Turu adıyla anılan çok taraflı ticaret müzakereleri çerçevesinde 123 ülkenin katılımıyla Aralık 1993’te mutabakata varılarak 15 Nisan 1994’te Fas’ta imzalanmış olan Nihai Senet tarihin en kapsamlı ticaret anlaşmasıdır. Bu anlaşmayla dünya ticaretinde serbestleşme öngören, uluslararası ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasına yönelik önemli kararlar alınmıştır. 1994’te Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) GATT’ın yerini almıştır. bkz. DTÖ.